مقدمه: استادان بزرگ و صاحب نام از یک سو هویت و اعتبار یک رشته دانشگاهی محسوب می‌شوند و از سوی دیگر الگوی فکری برای نسل‌های جدید دانشگاهی‌اند. معمولاً در رشته‌های دانشگاهی چنین طیف استادانی یافت می‌شوند که هم از وزن علمی و اخلاقی بی‌نظیری برخوردارند و هم بانی و بنیان‌گذار دیدگاه‌های جدید هستند. متأسفانه اغلب این نسل از استادان از فضای دانشگاهی دور شده‌اند و راهروهای دانشکده‌ها دیگر شلوغی وگرمی دهه‌های 60 و 70 را ندارند. این قضیه در رشته‌های محبوبی همچون حقوق، علوم سیاسی و علوم اجتماعی بیشتر مشاهده می‌شود. این استادان ضمن برخورداری از دانش و توانایی علمی بی‌نظیر از توازن اخلاقی خاصی نیز برخوردار هستند که هر دانشجوی علاقه‌مندی را به سوی خود می‌کشد. رشته علوم سیاسی نیز از جمله رشته‌های جذاب در عرصه علوم انسانی است. با عطف توجه به این اهمیت و تأثیرات فراوان این طیف از استادان به سراغ یکی از سرمایه‌های ارزشمند علمی کشورمان رفتیم تا از نزدیک دیدگاه‌ها و ایده‌های این استاد ارجمند را جویا شویم. دکتر قاسم افتخاری که متانت عملی و اخلاقی اش نزد هر دانشجو و استادی زبانزد است، از سال 1349 در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران فعالیت دارد و نسل بزرگی از دانشجویان را تربیت کرده است. دانشجویانی که امروز هر کدام برای خود صاحب کرسی استادی در دانشگاه‌ها هستند. گروه بین‌الملل «ایران» در گفت‌وگو با این استاد پیشکسوت، آسیب‌ها و چالش‌های این عرصه علمی را به بحث گذاشت.

مقدمه: پوتين و روسيه از جمله كليد واژه‌هاي رقابت انتخاباتي در امريكا بود كه در سه مناظره نامزدهاي اصلي هر دو حزب بيش از هر موضوع ديگري به آن پرداخته شد. هيلاري كلينتون، نامزد حزب دموكرات معتقد است كه دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوريخواه امريكا روابط بسيار نزديكي با روسيه دارد و مورد حمايت شخص پوتين و كرملين است. در طرف مقابل دونالد ترامپ اگرچه همواره اين موضوع را تكذيب كرده است اما تعريف‌هاي ترامپ از ولاديمير پوتين و انتقاد شديد نسبت به رفتارهاي دولت با روسيه و وعده مذاكره مستقيم با مسكو براي حل بحران‌هاي فيمابين موجب شده تا نقش روسيه بيش از هر زمان ديگري در انتخابات امريكا برجسته شود. اما فارغ از اينكه چه كسي رييس‌جمهور ايالات متحده مي‌شود نخستين چالش او پس از ورود به كاخ سفيد رويارويي با روسيه بر سر دو بحران عمده بين‌المللي يعني سوريه و اوكراين است. امريكا و روسيه براي حل بحران سوريه به يك بن‌بست رسيده‌اند و اوكراين نيز تبديل به آتشي زير خاكستر شده است كه نمي‌توان آن را ناديده گرفت. از همين رو گفت‌وگويي داشتيم با قاسم افتخاري، استاد روابط بين‌الملل دانشگاه تهران تا آينده روابط امريكا و روسيه پس از انتخابات را مورد بررسي قرار دهيم.

مقدمه: قاسم افتخاري براي دانش‌آموختگان علوم سياسي و روابط بين‌الملل نام‌آشنا است. اين نام‌آشنايي هم از جهت تدريس قريب به ٤٥ سال اين رشته علمي در دانشگاه تهران است و خودش مي‌گويد كه بسياري از استادان يا ديپلمات‌هاي امروز از شاگردان او بوده‌اند و براي مثال نام سيدعباس عراقچي و سيدحسين موسويان دو عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي امروز و ديروز را مي‌آورد. در يكي از روزهاي پاييزي به سراغ او در دانشگاه تهران رفتيم و با او درباره رويكرد آمريكا در دوران پسا برجام و تاثير برجام در نظم امنيتي منطقه گفت‌وگو كرديم. اين استاد علوم سياسي و روابط بين‌الملل در گفت‌وگو با «اعتماد»، با اشاره به رويكرد جديد آمريكا در خاورميانه مبني بر مديريت تنش‌ها و دنبال كردن استراتژي انتقال به آسياي شرقي، معتقد است كه آمريكايي‌ها مي‌خواهند از ظرفيت‌هاي ايران براي كنترل شرايط امروز خاورميانه استفاده كنند. البته او ابايي هم ندارد كه بگويد نوع موضع‌گيري‌هاي دولت آمريكا نسبت به ايران بيشتر جنبه سياست داخلي دارد و مبتني بر واقعيت‌هاي نظام بين‌الملل نيست. افتخاري با يادآوري تحولات صورت گرفته در ساختار امنيتي خاورميانه در سال‌هاي گذشته تاكيد مي‌كند كه با اجراي برجام هم اين روند، تسريع بيشتري به خود خواهد گرفت و در اين تحولات ايران نقش مهمي را بيش از پيش ايفا خواهد كرد. اين استاد دانشگاه معتقد است كه در اين راستا، متحدان منطقه‌اي آمريكا به شرايط جديد تن خواهند داد. مشروح گفت‌وگوي «اعتماد» با قاسم افتخاري در ادامه مي‌آيد.